Cổng TTĐT Chính phủ: Giá trị của niềm tin, chuẩn mực và sự tử tế

Triết lý truyền thông và nguyên tắc cốt lõi: Giữ vững niềm tin công chúng bằng sự chuẩn mực, tử tế, chỉ lan tỏa những thông tin thật sự thiết thực cho đời sống.

Thưa ông, trong một thế giới phẳng, đầy biến động, cách làm truyền thông đã đổi thay nhiều và ngày càng khó. Ông có triết lý như thế nào để đưa Cổng Thông tin điện tử Chính phủ trở thành nơi thu hút được sự quan tâm của người dân trong cả nước đến thế?

Ông Nguyễn Hồng Sâm: Đúng là thời thế đã khác rất nhiều. Mỗi người dân đều có một smart phone. Họ có thể tham gia mạng xã hội và trở thành người sáng tạo nội dung số. Nhu cầu và cách tiếp cận thông tin của công chúng rất đa dạng. Nếu vẫn giữ cách tuyên truyền như trước đây thì công chúng sẽ quay lưng ngay. 

Chúng tôi quan niệm rất rõ: Giá trị thông tin là cốt lõi, nhưng cách thức truyền tải cũng phải rất đa dạng, phù hợp với từng “tệp” độc giả. Báo chí ngày nay phải đa nền tảng, đa phương thức và gắn liền với công nghệ. Báo chí, truyền thông không thể đứng ngoài các mạng xã hội, các nền tảng xuyên biên giới. Hãy tận dụng nó để truyền tải thông tin nhanh nhất, chính xác nhất, có trọng tâm trọng điểm, có bản sắc, nhân văn đến với độc giả của mình, tạo thêm niềm tin và đồng thuận xã hội.

Phải chủ động đi đến nơi công chúng hiện diện và mang đến cho họ những gì họ cần: thông tin chính xác – nhanh – chính thống – thiết thực. Tất cả những gì chúng tôi phát đi đều phải có giá trị thực sự thiết thực để người dân có thể dựa vào đó để quyết định chuyện học hành, công ăn việc làm, đầu tư hay cả sinh kế hằng ngày.

Mạng xã hội mang lại lợi thế rất lớn về chi phí. Thay vì phải có cả ngàn nhân sự và tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng mỗi năm cho hoạt động truyền thông, thì ở đây, chỉ với một nhóm rất nhỏ, gần như không tốn chi phí hạ tầng, chúng tôi vẫn có thể đưa thông tin tiếp cận được hàng chục triệu bạn đọc mỗi ngày. 

Nhưng đi cùng với cơ hội là rủi ro. Nếu một ngày nào đó, Facebook thay đổi thuật toán để toàn bộ những bình luận xấu, độc hiện lên, không còn được lọc ẩn, thì hậu quả sẽ khôn lường với một cơ quan báo chí chính thống như chúng tôi vì những tác động tiêu cực cho xã hội. Rất may mắn, cho đến nay chúng tôi đang làm rất tốt điều đó.

Vấn đề là ở chỗ, những thông tin ở đó là thông tin chính thống và khô khan. Đâu là bí quyết để fanpage của Cổng hấp dẫn tới 8,4 triệu người theo dõi và con số này tiếp tục gia tăng ấn tượng?

Chúng tôi không phải kênh giải trí, cũng không chạy theo showbiz hay thể thao.  Giá trị cốt lõi của Cổng là kênh thông tin chính thống, giữ vai trò như chiếc cầu nối hai chiều. 

Một chiều từ Chính phủ xuống – những chính sách mới ban hành, thông điệp quan trọng, luật pháp và các chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phải đến với người dân và doanh nghiệp một cách nhanh nhất, chính xác nhất, dễ hiểu nhất. 

Chiều ngược lại, từ đời sống lên – chính là những hơi thở nóng hổi của xã hội, những bức xúc, khó khăn hay nguyện vọng rất đời thường của người dân, doanh nghiệp cần được lắng nghe và phản ánh kịp thời để phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Nói gọn lại, chúng tôi đã làm tốt việc bảo đảm cho dòng thông tin liên tục, thông suốt, không bị đứt gãy giữa Chính phủ – hệ thống chính trị – người dân – doanh nghiệp. Đây là một chức năng mang tính “hạ tầng mềm” nhưng cực kỳ quan trọng: chỉ khi thông tin trung thực được chuyển đến đúng người, đúng lúc thì chỉ đạo điều hành mới có hiệu lực và niềm tin của nhân dân mới được củng cố.

Đặc biệt, nhờ ứng dụng chuyển đổi số mạnh mẽ, khoảng cách giữa Nhà nước và công dân ngày càng được rút ngắn, không kể không gian và thời gian. Ngày nay, không chỉ các doanh nghiệp, các chuyên gia, mà ngay cả một cụ già 90 tuổi cũng có thể gửi trực tiếp kiến nghị tới lãnh đạo Chính phủ chỉ bằng một cú điện thoại, một tin nhắn. 

Đó chính là minh chứng rõ nhất cho tinh thần: chính phủ gần dân, chính phủ đồng hành và  không ai bị bỏ lại phía sau. Và với chúng tôi, khi một người dân ở vùng sâu vùng xa cũng có thể phản ánh kiến nghị và được lắng nghe - đó là thành công rất lớn của Cổng.

Ông có thể chia sẻ vài con số cụ thể về mức độ lan tỏa của Cổng thông tin điện tử Chính phủ?

Con số lan tỏa chính là thước đo thuyết phục nhất, bởi công chúng có thể nói bằng cảm xúc, nhưng lượt truy cập lại nói bằng hành vi thật. Hiện nay, có khoảng 800 cơ quan báo chí trong nước thường xuyên tham khảo tin từ Cổng để sử dụng làm nguồn tin chính thống. Ngay cả các hãng thông tấn quốc tế lớn cũng coi đây là địa chỉ tin cậy, từ đó dẫn lại trong các bản tin của họ về Việt Nam. 

Trên mạng xã hội, chúng tôi không chỉ đưa tin mà còn có trách nhiệm dẫn dắt, định hướng dư luận. Với 8,4 triệu người theo dõi fanpage Thông tin Chính phủ, trung bình mỗi ngày chúng tôi đạt tới 20 triệu lượt truy cập – một con số mà ít kênh chính thống nào có được. Và có những thời điểm, hiệu ứng lan tỏa thực sự bùng nổ: riêng ngày 2/9/2025, fanpage ghi nhận tới 104 triệu lượt truy cập chỉ trong 24 giờ; ngày 30/4/2025, con số lên tới 48,8 triệu lượt. 

Số liệu truy cập trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ

Đó là những kỷ lục mà chính chúng tôi khó tin, nhưng lại phản ánh nhu cầu rất thật của công chúng: họ cần những thông tin hữu ích, mới nhất, chuẩn xác nhất, đúng mực nhất, nhất là trong những sự kiện lớn của đất nước.

Tuy nhiên, đi kèm với sức lan tỏa đó là áp lực khổng lồ. Chúng tôi luôn ý thức rằng, niềm tin là thứ mong manh nhất: Gây dựng thì khó, mất thì dễ, xây lại thì gần như không thể. Chỉ cần một sơ suất nhỏ, một thông tin sai, thì ngay lập tức hàng triệu người có thể rời bỏ chúng tôi. 

Vì vậy, toàn bộ đội ngũ luôn tự nhắc mình: mỗi tin đưa ra không chỉ là thông điệp của Cổng, mà còn là uy tín của Đảng, của Chính phủ trước công chúng. Ý thức ấy khiến chúng tôi buộc phải cẩn trọng gấp nhiều lần bởi chỉ có sự chuẩn mực và tử tế mới giữ được công chúng ở lại lâu dài.

Được biết fanpage của Cổng chỉ phát triển mạnh mẽ trong vòng 5 năm nay thôi. Liệu sự phát triển này có nhận được sự hỗ trợ nào từ nền tảng mạng xã hội không?

Tôi bắt đầu công việc tại Cổng Thông tin điện tử Chính phủ vào ngày 20/9/2020. Lúc đó, fanpage của chúng tôi có khoảng 1 triệu người theo dõi. Không lâu sau đó, dịch COVID-19 bùng phát diện rộng.

Trong giai đoạn dịch bệnh, Facebook đã hỗ trợ chúng tôi ưu tiên truyền tải những thông tin chính thống liên quan đến chỉ đạo, điều hành, các biện pháp phòng chống dịch của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế và toàn hệ thống chính trị. Nhờ vậy, fanpage của chúng tôi trở thành một kênh thông tin quan trọng, là điểm tựa để người dân yên tâm, tin tưởng và có thêm hy vọng giữa khủng hoảng.

Thời điểm cao điểm nhất khi dịch bệnh hoành hành ở phía Nam, nhiều phường gần như 100% cán bộ đều nhiễm COVID-19, người dân không biết dựa vào đâu thì họ tìm đến kênh thông tin của Chính phủ. Chúng tôi có một bộ máy chuyên nghiệp trực 24/24, tiếp nhận từng phản ánh, ghi nhận các yêu cầu cấp thiết về thực phẩm, thuốc men, cấp cứu… rồi trực tiếp liên hệ đến cán bộ tại xã, phường, tổ dân phố để kết nối và hỗ trợ bà con. Quan điểm xuyên suốt là không để ai bị bỏ lại phía sau và chúng tôi đã làm điều đó bằng tất cả trách nhiệm và trái tim.

Sau khi hết dịch, Facebook không còn hỗ trợ ưu tiên tin bài nữa, nhưng chúng tôi không để kênh đi xuống. Thay vào đó, chúng tôi kiên trì đồng hành cùng các nhiệm vụ vực dậy nền kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, phát triển đất nước.

Chúng tôi giữ một quan điểm nhất quán: ở đâu có công chúng, ở đó phải có truyền thông. Và truyền thông phải thực sự hữu hiệu, trở thành công cụ kết nối giữa Chính phủ, các bộ, ngành, hệ thống chính quyền với người dân. Trong bối cảnh thông tin tràn ngập, chỉ những nội dung quan trọng, thiết thực và hữu ích nhất đối với đời sống mới giữ được niềm tin của nhân dân.

Truyền thông chính sách vốn là mảng khô khan, ít hấp dẫn và khó khăn nhất với báo chí, nhưng đây lại là thế mạnh của Cổng. Bí quyết của ông là gì?

Đúng là truyền thông chính sách vốn khô khan và khó tiếp cận công chúng, nhưng lại là thế mạnh của chúng tôi. Bí quyết nằm ở cách tổ chức và cách truyền tải sao cho dễ hiểu, dễ chia sẻ, dễ thực hiện, thay vì chỉ đăng tải một chiều.

Ví dụ, khi Ban soạn thảo giao cho Cổng đăng dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Chỉ trong thời gian ngắn chúng tôi đã nhận về hơn 8.000 ý kiến góp ý, trong đó khoảng 5.000 ý kiến chất lượng, có địa chỉ, số điện thoại, email để ban soạn thảo có thể liên hệ cụ thể. Có chuyên gia, luật sư còn gửi bản góp ý dài tới 40 trang, rất sâu sắc về các nội dung cần sửa đổi. Hoặc vừa qua, khi lấy ý kiến sửa một số điều của Hiến pháp năm 2013, chúng tôi tiếp nhận hơn 50.000 ý kiến – một con số cho thấy sức huy động của Cổng vượt xa nhiều kênh khác.

Hay như một ví dụ rất đời thường: khi Chính phủ quyết định triển khai việc tặng mỗi người dân 100.000 đồng, chỉ trong 3 giờ đã có 73 triệu lượt tiếp cận, đa phần phản hồi tích cực. Giá trị không nằm ở số tiền, mà ở thông điệp tri ân và niềm tin mà người dân gửi lại cho Chính phủ. Đó là bằng chứng rõ ràng cho thấy, nếu thông điệp được truyền đi ngắn gọn, dễ hiểu, chạm đúng mối quan tâm của xã hội, thì nó sẽ lan tỏa rất nhanh và tạo ra đồng thuận.

Chúng tôi coi việc truyền thông chính sách không chỉ là phổ biến quy định, mà còn là quá trình kết nối, tương tác, lắng nghe và phản hồi. Chính điều đó biến “mảng khô khan” thành lợi thế, bởi công chúng thấy mình được tham gia, được tôn trọng, và được cung cấp những thông tin thiết thực nhất với cuộc sống.

Nói đến niềm tin, người ta cũng nhắc đến rủi ro. Vậy nguyên tắc nào được đặt ra để vận hành kênh để tạo nên và duy trì niềm tin của công chúng?

Chúng tôi luôn xác định rất rõ: mạng xã hội chỉ là công cụ phát hành, chứ không bao giờ thay thế được nguồn tin chính thống. Nguyên tắc làm việc bất di bất dịch là: mọi thông tin phải có nguồn gốc rõ ràng, có trích dẫn, có người chịu trách nhiệm. 

Thông tin chính thống được đăng ở Cổng và Báo điện tử Chính phủ rồi đăng lên fanpage. Không đăng sai để rồi phải sửa hoặc gỡ, bởi chỉ một lỗi nhỏ cũng có thể phá hỏng uy tín mà cả tập thể đã dày công gây dựng suốt nhiều năm.

Một minh chứng điển hình là vụ tin đồn liên quan đến vụ lộ lọt thông tin của CIC (Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam). Khi thông tin thất thiệt lan truyền khiến người dân hoang mang, cơ quan chức năng chưa đưa ra thông tin phù hợp thì chúng tôi đã lập tức phát đi khẳng định chính thức rằng hệ thống hoàn toàn an toàn, tiền gửi của người dân không bị ảnh hưởng. Người dân yên tâm. Thông điệp đó đã giúp các ngân hàng có căn cứ để trấn an khách hàng ngay tức thì, chặn đứng nguy cơ tiềm ẩn lan rộng. 

Kinh nghiệm ấy nhắc chúng tôi rằng, truyền thông chính sách không chỉ đơn thuần là đưa tin, mà còn là trách nhiệm gác cửa thông tin, ngăn ngừa rủi ro từ gốc. Bởi trong kỷ nguyên số, tin giả lan nhanh hơn cả tin thật; nếu cơ quan chức năng chậm một nhịp thì khủng hoảng sẽ bùng lên khó kiểm soát. Vì thế, tập thể chúng tôi luôn tự dặn nhau: “Có thể làm một triệu việc đúng, nhưng chỉ một việc sai cũng đủ đổ hết công sức xuống biển”. Hãy làm tốt nhất việc của mình bằng trách nhiệm và trái tim.

Câu chuyện CIC chỉ là một ví dụ, nhưng nó phản ánh rõ triết lý làm nghề: giữ uy tín bằng kỷ luật thông tin, giữ niềm tin bằng sự chính xác và nhanh nhạy. Đó là thứ vốn quý nhất của một cơ quan truyền thông chính sách.

Theo ông, thành công trong truyền thông của Cổng là do đâu? Sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo, niềm tin của bạn đọc, hay sự cống hiến của các cán bộ, phóng viên?

Thành công của chúng tôi là nhỏ bé, mới là bước đầu. Chúng tôi nhận thức rõ là chỉ góp phần nhỏ vào thành công của Văn phòng Chính phủ trong việc phục vụ sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Thành công trong truyền thông, theo tôi, không thể gói gọn ở một yếu tố duy nhất. Lãnh đạo tin dùng, có lời khen, lời động viên thì đó là sự khích lệ, nhưng điều quan trọng hơn cả là chúng tôi phải tự nhắc nhau không được chủ quan, lơ là. Báo chí mà sai thì hậu quả rất lớn. Làm một triệu việc đúng nhưng chỉ một việc sai thôi cũng đủ để đánh mất niềm tin của người dân, thậm chí có thể trở thành tội đồ. Những khoảnh khắc này bây giờ là rất mong mạnh. 

Cái khác biệt của chúng tôi là không chờ đến bản tin giờ cố định, mà bất cứ khi nào có sự kiện nóng – từ bão lũ, thiên tai cho tới khủng hoảng – thông tin phải lập tức đến tay người dân. Trong thời đại mà 85% độc giả truy cập bằng di động; hơn 90% bạn đọc của chúng tôi có độ tuổi từ 18 đến 65,không ai chấp nhận ngồi chờ. Vì thế, nội dung buộc phải chính xác, hữu ích, dễ chia sẻ, nhưng vẫn phải trách nhiệm. 

Chỉ riêng mùa thi, đã có lúc 2 triệu lượt truy cập vào tra cứu điểm chỉ trong vài tiếng, không chỉ học sinh mà cả phụ huynh, anh chị em trong nhà cùng tìm. Đó là minh chứng cho giá trị thiết thực của kênh thông tin và cũng là niềm tin lâu dài của công chúng.

Và cuối cùng, bí quyết thành công không nằm ở công nghệ hay khẩu hiệu, mà ở con người. Nếu không có một tập thể làm việc nghiêm túc, sáng tạo, trách nhiệm và tử tế, thì không chủ trương nào thành công. Ngược lại, ngay cả những chủ trương chưa thật hoàn chỉnh, nếu được thực hiện bằng tinh thần trách nhiệm và sự chuyên nghiệp, thì vẫn tạo được kết quả và được xã hội ghi nhận. Đó mới là nền tảng bền vững để giữ niềm tin của bạn đọc và của cả hệ thống chính trị. Tập thể chúng tôi đoàn kết, trách nhiệm, đã nỗ lực vươn lên, đổi mới liên tục, sáng tạo, khoa học và trưởng thành hơn. Công việc hôm nay phải tốt hơn hôm qua và ngày mai phải tốt hơn hôm nay.

Xin tò mò một chút, hằng ngày ông làm việc như thế nào để xử lý hết công việc như vậy?

Đây là một nhiệm kỳ có khối lượng công việc khổng lồ, có nhiều đột xuất, bất ngờ. Nhiệm vụ của Chính phủ rất nặng nề. Nhiều người nói, nhiệm kỳ này có quá nhiều việc và có quá nhiều cảm xúc. 

Công tác truyền thông cho Chính phủ nhiệm kỳ này rất khó, phức tạp và bộn bề, đòi hỏi chúng tôi phải cơ cấu lại nhân sự, làm việc và cập nhật thông tin gần như liên tục 24/7, không kể ngày lễ, tết, ngày nghỉ. Chúng tôi xử lý công việc gần như không có khung giờ cố định. Tôi thường thức đến 1–2 giờ sáng vì thông thường lúc đó Thủ tướng chuyển ra các nội dung cần tổ chức truyền thông ngay như các chỉ thị, công điện, nghị quyết… phải đưa lên Cổng và phối hợp với các cơ quan báo chí phát ngay sau đó.

Mỗi sáng, tôi bắt đầu làm việc từ 6 giờ để kịp 6h30 gửi báo cáo đầu tiên lên Thủ tướng và Văn phòng Chính phủ, tổng hợp những tin tức và dư luận nổi bật nhất trong 12 giờ qua.

Có thể nói, đây là nhịp sống “thức cùng đất nước, dậy cùng Chính phủ”: căng thẳng, ít ngủ, nhưng mỗi dòng tin đều góp phần giúp hệ thống phản ứng nhanh và người dân nhận được thông tin chính thống, kịp thời. Chính niềm tin và sự gắn bó của hàng triệu người dân và bạn đọc mới là phần thưởng lớn nhất để chúng tôi bền bỉ với công việc này.