Tạo động lực cho thương mại điện tử Hà Nội phát triển

Thời gian qua, thương mại điện tử Hà Nội- trụ cột của nền kinh tế số đã bứt phá và trở thành một phần không thể thiếu của doanh nghiệp Thủ đô; khẳng định vai trò trung tâm thương mại số của khu vực phía Bắc và cả nước.

Hà Nội dẫn đầu cả nước về chỉ số thương mại điện tử

Sau hơn một thập niên thúc đẩy chuyển đổi số, Hà Nội hiện là địa phương dẫn đầu cả nước về Chỉ số thương mại điện tử năm 2025, đạt 74,7 điểm, vượt qua TPHCM (73,5 điểm). Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), các chỉ số về nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ, giao dịch B2C, B2B và chỉ số thương mại điện tử địa phương của Hà Nội đều tăng mạnh so với năm trước, thể hiện sự bứt phá toàn diện.

Hà Nội hiện là địa phương dẫn đầu cả nước về Chỉ số thương mại điện. Ảnh minh họa

Theo Sở Công Thương Hà Nội, trên địa bàn hiện có hơn 17.600 website và ứng dụng thương mại điện tử được cấp phép hoạt động, doanh thu bán lẻ trực tuyến chiếm 13% tổng mức bán lẻ hàng hóa. Tỉ lệ người dân mua sắm qua mạng đạt gần 55% và ngày càng tăng, phản ánh sự chuyển dịch rõ nét từ thương mại truyền thống sang thương mại số.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho hay, hầu hết doanh nghiệp trên địa bàn đã ứng dụng thương mại điện tử trong hoạt động kinh doanh. Thương mại điện tử đang trở thành một phần không thể thiếu của doanh nghiệp Thủ đô. Việc áp dụng công nghệ số cho thấy doanh nghiệp đã nhanh nhạy bắt kịp các xu hướng của thế giới, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và vươn ra thị trường quốc tế.

Cùng với đó, hệ thống logistics - "xương sống" của thương mại điện tử - cũng phát triển mạnh mẽ. Trên địa bàn Hà Nội hiện có nhiều doanh nghiệp vận tải và logistics lớn hoạt động, cùng mạng lưới kho hàng và điểm trung chuyển được trang bị công nghệ hiện đại như Viettel Post, VNPost, Goldtrans, T&M Forwarding, J&T Express… Nhờ đó, thời gian giao hàng được rút ngắn, chi phí vận chuyển giảm đáng kể.

Ông Trần Đức Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội, cho biết hoạt động logistics tại Hà Nội tiếp tục có nhiều trợ lực trong thời gian tới. Đáng chú ý, các chính sách mới của Nhà nước về phát triển hạ tầng giao thông vận tải sẽ có tác động tích cực, lâu dài đến hoạt động logistics trên địa bàn Hà Nội.

"Trong đó, dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô khi hoàn thành vào năm 2027 sẽ là đòn bẩy, kết nối hạ tầng logistics, tạo thuận lợi cho giao thương hàng hóa và phát triển thương mại điện tử", ông Trần Đức Nghĩa phân tích.

Ba "trụ cột" để phát triển thương mại điện tử

Để thúc đẩy thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ hơn, Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Sở Công Thương tăng cường phối hợp với các ngành, thực hiện hiệu quả "Quy chế phối hợp quản lý và phát triển thương mại điện tử trên địa bàn thành phố Hà Nội". Công tác nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ và doanh nghiệp được chú trọng thông qua các lớp tập huấn chuyên sâu, phù hợp với đặc thù của từng nhóm đối tượng.

Bên cạnh đó, Sở cũng tổ chức nhiều sự kiện thường niên nhằm tuyên truyền, quảng bá và thúc đẩy phát triển thương mại điện tử; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận các sàn thương mại điện tử lớn trên thế giới như Amazon, Alibaba để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Tuy nhiên, thị trường thương mại điện tử của Hà Nội vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Ông Nguyễn Thế Hiệp cho hay, hiện nguồn nhân lực về thương mại điện tử trong các doanh nghiệp còn hạn chế, kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử còn yếu kém, các nội dung, kiến thức về thương mại điện tử mới chỉ được phổ cập cơ bản, chưa có ứng dụng chuyên sâu. Doanh nghiệp chưa nhận thức được đầy đủ về hiệu quả của thương mại điện tử, do đó ứng dụng thương mại điện tử thiếu tính liên tục.

Bên cạnh đó, hành lang pháp lý vẫn còn bất cập, trong khi tình trạng hàng giả, hàng nhái trên môi trường mạng diễn biến phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

"Lĩnh vực thương mại điện tử đặc thù, kết hợp giữa công nghệ và thị trường, giữa yếu tố thực và ảo, giữa thực thể tồn tại và thực thể không gian số, vì vậy khung pháp lý còn mảng trống cần phải hoàn thiện, đặc biệt là chính sách bảo vệ người tiêu dùng", ông Nguyễn Thế Hiệp chia sẻ.

Để khắc phục, Hà Nội xác định ba trụ cột phát triển thương mại điện tử gồm hạ tầng số, nhân lực số và niềm tin số. Về hạ tầng số, Thành phố đang đầu tư xây dựng trung tâm dữ liệu, mở rộng các kho vận tại Đông Anh, Gia Lâm, Sóc Sơn, đồng thời phát triển mạng 5G phủ rộng đến các khu vực vùng ven. Về nhân lực số, Sở Công Thương phối hợp với các trường đại học và các nền tảng thương mại điện tử tiếp tục triển khai các khóa đào tạo chuyên sâu về quản trị gian hàng, marketing trực tuyến, phân tích dữ liệu khách hàng… phù hợp với đặc thù từng khu vực, địa bàn.

Đặc biệt, công tác bảo vệ người tiêu dùng và kiểm soát thị trường số được xác định là ưu tiên trọng tâm, tạo "niềm tin số". Thành phố sẽ hoàn thiện cơ chế giám sát hàng hóa trực tuyến, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, kinh doanh hàng kém chất lượng, đồng thời xây dựng hệ thống tiếp nhận phản ánh và giải quyết khiếu nại thương mại điện tử minh bạch, nhanh chóng.

Một trong những giải pháp mang tính đột phá là mô hình "Gian hàng số - Nâng tầm thương nhân Thủ đô" theo Kế hoạch số 256/KH-UBND ngày 23/9/2025. Hà Nội sẽ xây dựng "Gian hàng sản phẩm Thủ đô" trên sàn Shopee, nhằm quảng bá và tiêu thụ các sản phẩm OCOP, hàng hóa thế mạnh, đặc trưng của Hà Nội.

Mục tiêu trong năm nay là đưa 60% sản phẩm OCOP (trừ hàng tươi sống) lên gian hàng này, đồng thời bảo đảm 100% cơ sở tham gia áp dụng hóa đơn, hợp đồng và truy xuất nguồn gốc điện tử, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại. Giai đoạn 2026 - 2030, Hà Nội đặt mục tiêu 100% sản phẩm OCOP và 50% cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia nền tảng "Gian hàng số", đồng thời mở rộng sang các sàn thương mại điện tử khác và thị trường xuyên biên giới.

Có thể thấy, không chỉ là kênh bán hàng, "Gian hàng số" còn là nền tảng đào tạo kỹ năng số, giúp hộ kinh doanh và làng nghề thích ứng với xu hướng thương mại toàn cầu. Với hạ tầng công nghệ hiện đại, chính sách đồng bộ và tinh thần đổi mới mạnh mẽ, Hà Nội đang từng bước hình thành hệ sinh thái thương mại điện tử toàn diện.