Những nhà đầu tư AI của châu Âu đặt hy vọng vào 'Nghịch lý Jevons' sau thất bại của DeepSeek
Các nhà đầu tư lạc quan về trí tuệ nhân tạo (AI) ở châu Âu đang hồi sinh một lý thuyết kinh tế 160 năm tuổi để giải thích tại sao sự bùng nổ trong cổ phiếu của ngành này có thể vẫn tiếp tục, bất chấp sự xuất hiện của mô hình AI giá rẻ DeepSeek từ Trung Quốc.
Cờ EU, biểu đồ cổ phiếu và cụm từ "AI ARTIFICIAL INTELLIGENCE" xuất hiện trong bức ảnh minh họa này, chụp vào ngày 21 tháng 5, 2024.
Cổ phiếu công nghệ trên toàn cầu đã lao dốc vào ngày 27 tháng 1 sau khi DeepSeek ra mắt - với chi phí dường như chỉ một phần so với các mô hình AI đối thủ và yêu cầu các chip ít phức tạp hơn - khiến nhiều người đặt câu hỏi về các khoản đầu tư khổng lồ của phương Tây vào các nhà sản xuất chip và trung tâm dữ liệu.
Tâm điểm của đợt bán tháo là Nvidia (NVDA.O), nhà sản xuất chip tiên tiến và hình mẫu AI của Mỹ, mất 17% giá trị, tương đương gần 600 tỷ USD, trong đợt giảm mạnh nhất về vốn hóa thị trường trong một ngày của bất kỳ công ty nào từ trước đến nay.
Kể từ đó, cổ phiếu công nghệ đã phục hồi, với các thị trường châu Âu đạt mức cao mới, và lý thuyết kinh tế thế kỷ 19 bất ngờ trở thành chủ đề nóng: Nghịch lý Jevons.
Được đặt theo tên của nhà kinh tế học người Anh William Stanley Jevons, nghịch lý này cho rằng khi một nguồn tài nguyên trở nên hiệu quả hơn trong việc sử dụng, nhu cầu có thể tăng lên - thay vì giảm xuống - khi giá sử dụng nguồn tài nguyên đó giảm.
"Tôi chưa thảo luận về điều này cho đến thứ Hai tuần trước, và sau đó bỗng nhiên nó có mặt ở khắp nơi," bà Helen Jewell, Giám đốc Đầu tư tại BlackRock Fundamental Equities, EMEA, cho biết.
"Nghịch lý này nêu bật một trong những sự không chắc chắn hiện nay," bà Jewell nói, lưu ý rằng một câu hỏi quan trọng đối với các nhà chọn cổ phiếu châu Âu là liệu các trung tâm dữ liệu và các nhà cung cấp của họ sẽ giảm nhu cầu hay không.
"Một trong những dấu hỏi lớn từ tin tức hôm thứ Hai tuần trước là liệu cuộc cách mạng AI sẽ cần bao nhiêu năng lượng?"
Đợt bán tháo ảnh hưởng đến cả các cổ phiếu trực tiếp và gián tiếp liên quan đến AI. Các nhà sản xuất thiết bị bán dẫn của Hà Lan ASML (ASML.AS) và các công ty đồng ngành ASMI (ASMI.AS) và BE Semi (BESI.AS) đều giảm từ 7%-12% vào ngày 27 tháng 1, trước khi phục hồi vào cuối tuần, giống như Siemens Energy (ENR1n.DE), nhà cung cấp phần cứng cho cơ sở hạ tầng AI.
"Nghịch lý Jevons lại xuất hiện!" Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella nói trong một bài đăng trên X.
"Khi AI trở nên hiệu quả và dễ tiếp cận hơn, chúng ta sẽ thấy việc sử dụng AI tăng vọt, biến nó thành một hàng hóa mà chúng ta không thể ngừng sử dụng."
Từ khoá mới
Vào thứ Sáu, Tomasz Godziek, người quản lý danh mục đầu tư của quỹ Tech Disruptors tại J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management, cho biết chi phí AI giảm có thể minh họa cho Nghịch lý Jevons.
"Cuối cùng, điều này có thể thúc đẩy một làn sóng đầu tư mới vào AI, tạo ra cơ hội mới, đặc biệt là trong phần mềm và công nghệ suy luận," Godziek nói.
Các nhà quản lý danh mục đầu tư tại Thematics Asset Management, một công ty con của Natixis IM, đã trích dẫn Nghịch lý Jevons là một lý do khiến họ tin rằng nhu cầu đối với chip AI có thể vẫn duy trì sức khỏe.
Mark Hawtin, trưởng nhóm cổ phiếu toàn cầu tại Liontrust, cũng cho biết luận điểm đầu tư của ông về AI đã được củng cố bởi tin tức ngày 27 tháng 1, với sự nhấn mạnh vào nghịch lý này.
"Mọi người đều đã trở thành chuyên gia về Nghịch lý Jevons," ông Kunal Kothari, người quản lý danh mục đầu tư của Aviva Investors, cho biết, ông quản lý một quỹ thu nhập cổ phiếu của Anh với khoảng 2 tỷ bảng Anh (2,5 tỷ USD) tài sản.
"Chi phí giảm của năng suất được cải thiện thông qua GenAI có thể sẽ mang lại lợi ích cho các công ty trên thị trường Anh nói chung, vì họ chủ yếu là người tiêu dùng của các công nghệ này," ông nói thêm, chỉ ra các công ty dữ liệu và phần mềm như RELX (REL.L), LSEG (LSEG.L), Experian (EXPN.L) và Sage là những ứng viên tiềm năng được hưởng lợi.
Nhu cầu về trung tâm dữ liệu đang được chú ý
Nhu cầu về các trung tâm dữ liệu và lượng điện năng khổng lồ cần thiết để vận hành chúng đã thúc đẩy rất nhiều việc đầu tư vào AI ở châu Âu, bởi vì không có đối thủ trong nước nào có thể cạnh tranh với Nvidia, công ty có cổ phiếu đã tăng vọt khoảng 200% trong chưa đầy hai năm.
"Đã có một giả định ngầm rằng việc áp dụng và sử dụng AI sẽ yêu cầu nhiều chip hơn, và nhiều công suất trung tâm dữ liệu hơn, cũng như tiêu thụ điện năng nhiều hơn," Kasper Elmgreen, Giám đốc Đầu tư về trái phiếu và cổ phiếu tại Nordea Asset Management, cho biết.
"Điều mà DeepSeek đã làm là đặt câu hỏi về những gì cần thiết từ con đường đó và những gì có thể được thực hiện bằng cách làm phần mềm tốt hơn rất nhiều."
Không phải ai cũng bị thuyết phục bởi lý luận mới này, bao gồm Jordan Rochester, trưởng nhóm chiến lược FICC tại Mizuho EMEA.
"Mặc dù nhiều người lạc quan về Nvidia đã chỉ ra Nghịch lý Jevons để giúp họ ngủ ngon hơn vào ban đêm ... nhưng điều này lại ít thuyết phục hơn trong ngắn hạn sau khi đã có một đợt tăng vọt cổ phiếu Nvidia," ông viết trong một ghi chú.
