Thúc đẩy “Bình dân học vụ số” từ cơ sở, hướng tới đô thị thông minh

Hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025, với chủ đề “Chuyển đổi số toàn dân, toàn diện, toàn trình để tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế số”, phường Xuân Đỉnh (Hà Nội) đã phát động phong trào “Bình dân học vụ số” và tổ chức Hội thảo chuyên đề “Góc nhìn về một đô thị thông minh”. Các hoạt động được triển khai sôi nổi, mang đến khí thế mới cho phong trào chuyển đổi số ở cơ sở, góp phần thu hẹp khoảng cách công nghệ và nâng cao kỹ năng số cho người dân.

Xung kích vì cộng đồng số

Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số” tại phường Xuân Đỉnh diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động thiết thực. Đoàn Thanh niên đã trực tiếp hướng dẫn người cao tuổi cài đặt, sử dụng các ứng dụng công nghệ như VNeID, Etax Mobile, Cổng Dịch vụ công quốc gia... Bà Nguyễn Minh Hà (65 tuổi, Tổ dân phố Cáo Đỉnh) chia sẻ: “Ban đầu tôi thấy việc dùng điện thoại thông minh rất phức tạp, nhưng nhờ các bạn trẻ hướng dẫn tận tình, giờ tôi đã có thể tự làm được, rất tiện lợi”.

Phó Bí thư Đoàn phường Nguyễn Minh Ý cho biết, với mục tiêu “Người dân biết - Người dân sử dụng - Người dân tuyên truyền”, Đoàn Thanh niên đã phối hợp với Công an, hội phụ nữ và đảng viên trẻ triển khai mô hình “Đội cơ động hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến tại nhà”. Đoàn viên đến tận hộ dân, đặc biệt là người cao tuổi, hộ khó khăn, để hướng dẫn kích hoạt định danh điện tử và sử dụng các tiện ích số. Trong năm 2024, gần 200 lượt đoàn viên đã tham gia hỗ trợ người dân thực hiện định danh điện tử, góp phần đưa Đề án 06 của Chính phủ vào đời sống.

Đoàn thanh niên phường Xuân Đỉnh hướng dẫn người dân cài đặt, sử dụng các ứng dụng, nền tảng số.

Công tác tuyên truyền được triển khai đa dạng, với 3 buổi truyền thông trực tiếp tại các tổ dân phố, trường học và hơn 10 video, infographic đăng tải trên mạng xã hội, thu hút hơn 2.000 lượt người xem. Những hoạt động này lan tỏa tinh thần học tập suốt đời, thúc đẩy người dân tiếp cận công nghệ số. “Mỗi đoàn viên là một ‘hướng dẫn viên số’, một "người thầy số", sẵn sàng giúp đỡ cộng đồng,” anh Nguyễn Minh Ý nhấn mạnh.

Thời gian tới, Đoàn phường tập trung vào bốn nhóm nhiệm vụ: Đẩy mạnh tuyên truyền qua mạng xã hội; tổ chức “Tuần lễ thanh niên chuyển đổi số”, “Ngày hội trải nghiệm công nghệ”; phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không tiền mặt; đồng thời xây dựng các mô hình sáng tạo như “Tổ công nghệ số cộng đồng trẻ”, “Câu lạc bộ Thanh niên học AI”, “Không gian học tập số”, hỗ trợ đoàn viên học kỹ năng số, khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ.

Hưởng ứng phong trào “Bình dân học vụ số” tại địa phương, ông Trần Bình Đẳng - Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận, Tổ trưởng Tổ chuyển đổi số cộng đồng Tổ dân phố số 2 cho biết: Dù đã ngoài 70 tuổi, ông vẫn miệt mài học hỏi, thành thạo sử dụng các thiết bị thông minh và ứng dụng số như VNeID, thanh toán không dùng tiền mặt, nộp thuế, phí điện tử và dịch vụ công trực tuyến.

Không chỉ tự học, ông Đẳng còn trực tiếp chỉ đạo Tổ chuyển đổi số cộng đồng tổ chức nhiều buổi hướng dẫn người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và hộ kinh doanh, tiếp cận công nghệ số. “Chúng tôi đã giúp người dân làm quen với điện thoại thông minh, biết cách truy cập dịch vụ hành chính công, đăng ký tạm trú, khai báo y tế, thanh toán điện nước online... Nhờ vậy, tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến và thanh toán không tiền mặt trong tổ tăng mạnh”, ông Đẳng chia sẻ.

Ông cũng cam kết cùng Tổ chuyển đổi số cộng đồng vận động trên 90% các hộ sản xuất - kinh doanh bánh, mứt, kẹo truyền thống trên địa bàn đăng ký, cập nhật thông tin doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên môi trường số, sử dụng hóa đơn điện tử và thanh toán không tiền mặt.

Tư duy mới, động lực mới cho chuyển đổi số toàn dân

Khẳng định chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ thông tin, mà là thay đổi tư duy, phương thức làm việc và tương tác trong mọi lĩnh vực, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Xuân Đỉnh Nguyễn Thường Sơn cho biết: “Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không phải là chiến dịch ngắn hạn, mà là cuộc vận động sâu rộng, mang lại kết quả cụ thể, thiết thực”.

Phường Xuân Đỉnh hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia và phong trào "Bình dân học vụ số".

Để triển khai phong trào sâu rộng, thực chất, phường Xuân Đỉnh xác định 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, trang bị kiến thức và kỹ năng số cơ bản cho người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người yếu thế, thông qua các lớp tập huấn, hướng dẫn trực tiếp, giúp họ dễ dàng tiếp cận công nghệ.

Xóa bỏ khoảng cách số, đảm bảo mọi người đều có cơ hội học tập và sử dụng công nghệ, không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số. Khuyến khích ứng dụng công nghệ số trong đời sống hằng ngày, như thanh toán không tiền mặt, mua sắm trực tuyến, tra cứu thông tin chính thống trên môi trường mạng, sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Xây dựng mô hình chuyển đổi số hiệu quả, phù hợp với nhu cầu của từng nhóm dân cư, gắn với các lĩnh vực thiết thực như giáo dục, y tế, thương mại, hành chính công.

Bên cạnh đó, phường cũng tập trung triển khai 3 nhóm giải pháp đồng bộ. Đầu tiên là tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp cài đặt, sử dụng các ứng dụng, dịch vụ trực tuyến như VNeID, iHanoi, eTax Mobile, cũng như các nền tảng thanh toán không tiền mặt, ứng dụng phục vụ đời sống như đăng ký khám bệnh, vé xem phim, đi chợ online, thanh toán gửi xe, cảnh báo thiên tai, ngập lụt.

Hoàn thiện hạ tầng số trên địa bàn, đảm bảo đường truyền nhanh, ổn định, thiết bị đầy đủ phục vụ cho công tác chuyển đổi số. Phường tổ chức các Điểm “Bình dân học vụ số lưu động”, “Ngày hội toàn dân học tập số”, nhằm tạo không gian thực hành, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm sử dụng công nghệ trong đời sống.

Các ban, ngành, đoàn thể cần phối hợp tổ chức lớp tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn trực tiếp; xây dựng các mô hình điểm về chuyển đổi số gắn với từng loại hình dịch vụ công. Phấn đấu mỗi đơn vị, tổ dân phố có một mô hình hoặc điểm nhấn riêng về chuyển đổi số.

Các tổ chuyển đổi số cộng đồng nỗ lực đưa phong trào “Bình dân học vụ số” thực sự đi vào đời sống.

Đặc biệt, phát huy vai trò của 275 thành viên trong 40 Tổ chuyển đổi số cộng đồng và các tổ chuyên trách hỗ trợ người dân, với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người”, đảm bảo mọi người dân đều được hỗ trợ khi cần. Cùng với đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu đi đầu trong học tập, ứng dụng và hướng dẫn người dân sử dụng nền tảng số, bởi chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi trở thành “chuyển đổi tư duy và hành động” trong mỗi người.

Với cách làm sáng tạo, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và tinh thần xung kích của tuổi trẻ, phong trào “Bình dân học vụ số” tại phường Xuân Đỉnh đang dần trở thành nếp sống, thói quen tích cực trong cộng đồng. Từng người dân, từng hộ gia đình, từng tổ dân phố đang cùng nhau học, cùng nhau thực hành, biến công nghệ thành công cụ hữu ích phục vụ cuộc sống.