Thụy Điển tiên phong cấp phép AI âm nhạc, đảm bảo quyền lợi cho nghệ sĩ

Thụy Điển vừa trở thành quốc gia đầu tiên ban hành giấy phép AI âm nhạc, một bước đi đột phá nhằm giải quyết những thách thức pháp lý và kinh tế do trí tuệ nhân tạo tạo sinh mang lại.

Giấy phép này cho phép các công ty AI sử dụng hợp pháp các tác phẩm có bản quyền để huấn luyện mô hình, đồng thời đảm bảo các nhạc sĩ và nhà soạn nhạc được trả tiền bản quyền một cách công bằng.

Giấy phép AI: Cân bằng giữa công nghệ và sáng tạo 

Quy định mới do tổ chức quản lý bản quyền âm nhạc STIM (đại diện cho hơn 100.000 nghệ sĩ) phát triển. Theo giấy phép, các công ty AI có thể huấn luyện trên các tác phẩm có bản quyền, nhưng phải tuân thủ cơ chế chi trả bản quyền cho người sáng tạo. Điều này diễn ra trong bối cảnh nhiều vụ kiện liên quan đến việc AI sử dụng tác phẩm mà không có sự cho phép hay bồi thường.

Theo Liên đoàn Quốc tế các Hiệp hội Tác giả và Nhà soạn nhạc (CISAC), nếu không có cơ chế bảo vệ bản quyền, thu nhập của người sáng tác có thể giảm tới 24% vào năm 2028. Trong khi đó, doanh thu từ âm nhạc do AI tạo ra dự kiến có thể đạt 17 tỷ USD/năm vào cùng thời điểm.

Bà Lina Heyman, quyền CEO STIM, nhấn mạnh: “Chúng tôi chứng minh rằng có thể đón nhận sự gián đoạn mà không hy sinh tính sáng tạo con người. Đây là bản thiết kế mẫu cho một tương lai công bằng hơn, nơi các công ty AI được pháp lý bảo đảm và nghệ sĩ được bồi thường xứng đáng”.

Thụy Điển tiếp tục vai trò dẫn đầu 

Thụy Điển từ lâu đã là quốc gia đi đầu trong ngành công nghiệp âm nhạc với sự ra đời của Spotify và TikTok. Giờ đây, với giấy phép AI mới, họ tiếp tục đặt ra một tiêu chuẩn toàn cầu về sự minh bạch và công bằng. Giấy phép này cũng yêu cầu các công ty AI phải có công nghệ giám sát bắt buộc để đảm bảo việc chi trả bản quyền được thực hiện chính xác.

Songfox, một startup tại Stockholm, đã trở thành đơn vị đầu tiên áp dụng giấy phép này, cho phép người dùng tạo các ca khúc và bản cover hợp pháp bằng AI.

Báo cáo Global Music Report 2024 của IFPI cho thấy doanh thu âm nhạc số toàn cầu đạt hơn 19,3 tỷ USD năm 2023, và thị trường này dự kiến vượt 25 tỷ USD vào năm 2027. Trong bối cảnh đó, AI được xem là vừa là động lực, vừa là thách thức lớn nhất cho ngành công nghiệp âm nhạc.

AI cũng lấn sân sang điện ảnh 

Không chỉ dừng lại ở âm nhạc, trí tuệ nhân tạo cũng đang thâm nhập vào ngành công nghiệp điện ảnh. Một bộ phim hoạt hình dài có tên Critterz, được OpenAI hậu thuẫn, đang trong giai đoạn sản xuất và dự kiến ra mắt tại Liên hoan phim Cannes. Dự án này sử dụng AI để tạo hình ảnh, giúp rút ngắn thời gian sản xuất từ 3 năm xuống còn 9 tháng, cho thấy tiềm năng to lớn của AI trong việc thay đổi các ngành sáng tạo.