Lưu ý quan trọng, ai cũng phục hồi được tập tin đã bị xóa từ ổ USB/ổ SSD rời

Tuy với ổ SSD lắp trong là không thể nhưng bạn có thể phục hồi các tập tin đã bị xóa từ ổ flash USB/ổ SSD lắp ngoài (giống như từ các ổ cứng truyền thống vậy).

Một mặt, điều này là tin tốt - bạn có thể phục hồi các tập tin vô tình bị xóa từ những ổ đĩa như vậy. Tuy nhiên, người khác cũng có thể phục hồi dữ liệu bị xóa nhạy cảm của bạn nếu họ có được quyền truy cập vào các ổ đĩa này.

1. Tại sao bạn không thể phục hồi các tập tin đã bị xóa từ ổ SSD lắp trong?

Lý do các file bị xóa có thể được phục hồi từ ổ cứng lắp trong rất đơn giản. Khi bạn xóa tập tin trên các ổ đĩa truyền thống, file không thực sự bị xóa đi. Thay vào đó, dữ liệu của nó vẫn còn trên ổ đĩa cứng và được đánh dấu là không quan trọng. Hệ điều hành sẽ ghi đè lên các sector này bất cứ khi nào nó cần. Vì các bit của tập tin đã xóa vẫn còn, nhiều công cụ phần mềm có thể quét không gian chưa sử dụng của ổ đĩa, phục hồi bất cứ thứ gì mà chưa bị ghi đè.

Ổ SSD thì làm việc khác. Trước khi bất kỳ dữ liệu nào có thể được ghi vào một ô nhớ flash, trước tiên ô đó phải được xóa đi. Điều này có nghĩa là, các ổ SSD có xu hướng chậm lại theo thời gian. TRIM đã được giới thiệu để sửa lỗi này. Khi hệ điều hành xóa một tập tin từ ổ SSD lắp trong, nó sẽ gửi lệnh TRIM và ổ đĩa ngay lập tức xóa các sector đó. Điều này sẽ tăng tốc quá trình ghi lên những sector đó trong tương lai và làm cho không thể phục hồi các file đã bị xóa từ ổ SSD lắp trong.

2. TRIM chỉ hoạt động đối với các ổ lắp trong

Nếu bạn nghĩ, không thể khôi phục các tập tin đã bị xóa từ ổ SSD, thì điều đó là sai bởi vì TRIM chỉ được hỗ trợ cho các ổ lắp trong chứ TRIM không được hỗ trợ thông qua cổng USB hoặc FireWire. Nói cách khác, khi bạn xóa tập tin từ ổ USB flash, ổ SSD lắp ngoài, thẻ nhớ SD thì các file bị xóa vẫn còn trong bộ nhớ và có thể được phục hồi.

Trong thực tế, các ổ flash lắp ngoài còn dễ bị tổn thương với việc phục hồi tập tin hơn là từ ổ cứng lắp trong vì bạn có thể làm mất, cho mượn, hoặc vứt ổ USB đi.

3. Chứng kiến tận mắt

Bạn có thể tự mình kiểm tra điều này. Lấy một ổ đĩa flash USB > cắm vào máy tính > sao chép tập tin sang nó. Xóa tập tin khỏi ổ USB, sau đó chạy một chương trình phục hồi tập tin - ở đây chúng tôi sử dụng chương trình miễn phí Recuva của Piriform. Quét ổ đĩa với chương trình phục hồi tập tin và bạn sẽ thấy tập tin bị xóa, cho phép khôi phục lại nó.

4. Định dạng nhanh (Quick Format) cũng sẽ không giúp gì được

Có thể bạn sẽ nghĩ rằng, việc định dạng ổ đĩa sẽ giúp giải quyết vấn đề. Format sẽ xóa bất kỳ tập tin nào trên ổ đĩa và tạo ra hệ thống tập tin FAT32 mới.

Để kiểm tra, chúng tôi định dạng ổ đĩa trong Windows với tùy chọn mặc định “Quick Format”. Recuva không thể tìm thấy bất kỳ tập tin đã xóa nào với tùy chọn quét nhanh (Quick Scan) bình thường, nhưng với tùy chọn "Deep Scan" thì nó tìm thấy một loạt tập tin bị xóa khác (tồn tại trước khi ổ đĩa được format). Vậy định dạng nhanh sẽ không xóa sạch ổ của bạn.

Sau đó chúng tôi đã cố gắng thực hiện format lâu hơn bằng cách bỏ chọn "Quick Format", sau đó Recuva không thể tìm thấy bất kỳ tập tin bị xóa nào. Nếu bạn muốn đảm bảo không ai có thể phục hồi các file đã bị xóa từ ổ đĩa của mình, hãy nhớ bỏ chọn "Quick Format" khi định dạng ổ đĩa.

5. Làm thế nào để đảm bảo các tập tin bị xóa không thể được phục hồi

Bạn có thể sử dụng một giải pháp mã hóa như TrueCrypt, BitLocker To Go của Microsoft, tính năng mã hóa tích hợp của Mac OS X, hoặc các tính năng mã hóa ổ USB của Linux để mã hóa ổ đĩa của mình. Mọi người sẽ không thể phục hồi các file bị xóa mà không cần khóa mã hóa, vì vậy nó sẽ bảo vệ tất cả các tập tin trên ổ đĩa - cả xóa rồi lẫn chưa.

Bạch Nam Anh