Zalo thu phí đắt để nâng tầm sản phẩm, hay chỉ đơn thuần tận thu?

Zalo tính phí gần 200.000 đồng/tháng với gói Pro, đồng thời cắt giảm mạnh tính năng của người dùng miễn phí. Đây là chiến lược để nâng tầm sản phẩm, hay chỉ đơn thuần tận thu lợi nhuận từ người dùng hiện tại?

Zalo giống một ốc đảo – khó tích hợp, kém linh hoạt. Nếu gói thu phí không có tính năng vượt trội, người dùng sẽ rời đi.

Nền tảng giao tiếp quốc dân đang thay đổi

Với hơn 77,7 triệu người dùng hoạt động mỗi tháng và 2 tỷ tin nhắn mỗi ngày, Zalo không chỉ là ứng dụng nhắn tin thông thường. Đây là hạ tầng giao tiếp xã hội, công việc, và cả thương mại không thể thiếu của người Việt. Tuy nhiên, kể từ năm 2022, Zalo bất ngờ thay đổi cuộc chơi: tính phí gần 200.000 đồng/tháng với gói Pro, đồng thời cắt giảm mạnh tính năng của người dùng miễn phí.

Mức phí này được nhiều người dùng nhận xét là phi lý khi cao hơn cả phí thuê bao di động hàng tháng, đặc biệt đối với người dùng cá nhân không kinh doanh. Nếu tính toán đơn giản, với gần 78 triệu người dùng, nếu tất cả phải trả mức phí này, Zalo có thể thu về hàng nghìn tỷ đồng mỗi tháng - một con số khổng lồ đặt ra câu hỏi lớn: Zalo đang đổi mới để nâng tầm sản phẩm, hay chỉ đơn thuần tận thu?

Bóp nghẹt trải nghiệm người dùng miễn phí

Người dùng miễn phí hiện đang phải đối mặt với hàng loạt giới hạn khắt khe:

• Hạn chế số lượng kết bạn ở mức 3.000 người

• Chặn phản hồi tin nhắn từ người lạ sau 40 lượt/tháng

• Không được hiển thị trong kết quả tìm kiếm

• Nhiều tính năng cơ bản khác bị cắt giảm

Không ít người mô tả chính sách mới như một cái bẫy: Zalo miễn phí lúc đầu để lôi kéo người dùng, đến khi người dùng đã "ở lại" với hàng nghìn mối liên hệ, thì quay ra thu phí. Người dùng bức xúc than rằng "bỏ đi cũng dở, ở lại không xong".

"Đây là một kiểu 'bắt chẹt' người dùng rất khó chịu. Bỏ thì tiếc vì bao nhiêu dữ liệu, mối quan hệ nằm trong đó; ở lại thì bị cắt tính năng, bắt trả phí," một người dùng bình luận.

Đến nay chỉ có gói Pro được áp dụng, với mức gần 200.000 đồng/tháng, gây áp lực lên người dùng phổ thông. (Ảnh: Khánh Huyền)

Thiếu minh bạch trong cách áp dụng giới hạn

Hàng loạt phản ánh cho thấy Zalo không chỉ giới hạn kết bạn ở mức 3.000 người mà còn thiếu minh bạch trong cách tính. Nhiều người dùng đã xóa hàng trăm, thậm chí hàng nghìn liên hệ, nhưng vẫn không thể thêm bạn mới. Không có thông báo rõ ràng, không có công cụ theo dõi, và người dùng không biết khi nào họ có thể "thêm lại" bạn mới.

Chị Ngô Phương Hà (Hà Nội) bức xúc chia sẻ: "Tôi đã xóa 500 người, vẫn không thêm được ai. Zalo không cảnh báo gì cả, giới hạn ở đâu thì giữ kín. Thật bất công!"

Đây không chỉ là vấn đề trải nghiệm tệ, mà còn là một kiểu mập mờ đáng ngại, đi ngược lại nguyên tắc minh bạch trong cung cấp dịch vụ số.

"Ốc đảo" trong thế giới kết nối

Theo ông Tuấn Hà - Chủ tịch Vinalink, một trong những hạn chế lớn nhất của Zalo là tính biệt lập: "Zalo giống một ốc đảo - khó tích hợp, kém linh hoạt. Nếu gói thu phí không có tính năng vượt trội, người dùng sẽ rời đi."

Trong khi Telegram, WhatsApp ngày càng phát triển với nhiều tiện ích và khả năng tích hợp, Zalo vẫn "một mình một ngả" khi không mở API kết nối với Facebook, Google hay các nền tảng quốc tế khác. Hệ sinh thái đóng kín này đang khiến Zalo dần mất đi lợi thế cạnh tranh, đặc biệt là với nhóm người dùng trẻ - những người đang dần chuyển sang các nền tảng như Telegram và Discord.

Góc nhìn đa chiều từ các chuyên gia

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam nhận định: "Doanh nghiệp có quyền thu phí, nhưng phải hợp lý, minh bạch, và nâng cao giá trị tương xứng. Nếu không, người dùng sẽ quay lưng". Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc giám sát các mức phí để đảm bảo tính minh bạch và hợp lý trong quá trình thu phí: "Nếu mức phí quá cao, vượt quá khả năng chi trả của người tiêu dùng, Zalo sẽ phải đối mặt với việc mất thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh."

Từ góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thế Truyền cho biết: "Zalo không sai khi thu phí. Nhưng nếu thu mà không cải thiện dịch vụ, không giải thích rõ ràng, thì rủi ro mất thị phần là rất lớn."

Chuyên gia kinh tế Huỳnh Thị Mỹ Nương đưa ra nhận định sắc sảo: "Zalo đang thu hai lần - vừa là tiền phí, vừa là dữ liệu người dùng. Vậy thì ít nhất phải minh bạch: người dùng đang trả cho cái gì?"

Con dao hai lưỡi cho tương lai Zalo

Từng là niềm tự hào của công nghệ Việt, Zalo có lợi thế về thị phần, người dùng trung thành và sự quen thuộc, nhưng ứng dụng này đang tự đặt mình vào thế khó. Nếu tiếp tục thu phí không minh bạch, cắt giảm tính năng cơ bản, và phớt lờ phản ánh người dùng, Zalo có thể sẽ tự đánh mất vị thế của chính mình.

Zalo hiện đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng trong chiến lược phát triển. Quyết định thu phí có thể là con dao hai lưỡi - vừa giúp Zalo duy trì hoạt động lâu dài, vừa tạo ra rủi ro khi người dùng tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

Thách thức lớn nhất không nằm ở việc thu phí, mà là cách thức thu phí và giá trị mang lại. Như một nhận định đã chỉ ra: "Người Việt không ngại trả tiền - nhưng chỉ khi họ thấy mình được tôn trọng."

Câu hỏi còn bỏ ngỏ: Liệu Zalo có thể cân bằng giữa nhu cầu tạo doanh thu và giữ được người dùng? Hay "ứng dụng quốc dân" sẽ dần mất đi vị thế vào tay các đối thủ cạnh tranh quốc tế sẵn sàng mang đến nhiều giá trị hơn mà không đòi hỏi mức phí cao?