Một số xu hướng định hình viễn thông di động thế giới

08:34, 25/11/2024

Nếu phải tóm tắt chủ đề chính của Đại hội Di động thế giới (MWC24) chỉ bằng 5 từ, đó chính là: Đổi mới cần Hợp tác.

Cho dù các công ty đang tìm cách khai thác các công nghệ mạnh mẽ như Trí tuệ nhân tạo (AI), ra mắt mạng OpenRAN hay đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0, MWC24 đã chứng minh rằng sự tiến bộ chỉ phát triển trong một hệ sinh thái. Vậy, sự hợp tác như thế nào trong bối cảnh viễn thông ngày nay – và công nghệ đóng vai trò gì trong việc thúc đẩy đổi mới?

Tóm tắt

- Ngành công nghiệp viễn thông vẫn đang khám phá cách khai thác lợi ích của công nghệ AI trong khi giảm thiểu
rủi ro tiềm ẩn.
- Nhiều sản phẩm được thiết kế riêng như nền tảng AI, trợ lý, mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và phần mềm AI để hỗ trợ nhiều trường hợp sử dụng trong ngành Viễn thông.
- GSMA Open Gateway - một hệ sinh thái thống nhất và mở khóa toàn bộ tiềm năng của mạng 5G.
- An ninh số nổi lên như một ưu tiên hàng đầu trong ngành viễn thông.
- Kết hợp sức mạnh của các mạng lưới và dịch vụ tiên tiến với các công nghệ hỗ trợ như đám mây và AI, để giúp các tổ chức mang lại sự đổi mới liên tục và mở ra giá trị.

Sự hiện diện của Trí tuệ nhân tạo

Tại sự kiện năm nay, AI đã trở thành tâm điểm với hơn 40 phiên thảo luận chuyên sâu và nhiều gian hàng giới thiệu các ứng dụng đa dạng. Nhiều công ty cũng đã công bố các sản phẩm được thiết kế riêng như nền tảng AI, trợ lý, mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) dành riêng cho ngành và phần mềm AI để hỗ trợ nhiều trường hợp sử dụng trong ngành Viễn thông. Một thông báo thu hút sự chú ý tại MCW24 là việc thành lập một liên doanh giữa Deutsche Telekom, e&Group, Singtel, SoftBank và SK Telekom để phát triển các LLM AI dành riêng cho viễn thông. Các mô hình này sẽ hỗ trợ trợ lý kỹ thuật số đa ngôn ngữ và chatbot có thể được sử dụng để tăng cường tương tác với khách hàng của các công ty viễn thông.

Các thiết bị hỗ trợ AI xuất hiện khắp MWC24, với các nhà sản xuất điện thoại như Samsung và Honor công bố nhiều tính năng AI và những công ty mới tham gia thị trường như Humane với AI Pin. Điện thoại AI của Deutsche Telekom (DT) đã đưa ra tầm nhìn về một “tương lai không có ứng dụng” cho các thiết bị di động, nơi mọi tương tác (và giao dịch) sẽ được xử lý bởi một trợ lý AI. Được xây dựng thông qua quan hệ đối tác với Qualcomm và Brain.ai, người dùng thiết bị này có thể thực hiện các tác vụ như đặt vé máy bay, đặt quà tặng hoặc chỉnh sửa ảnh thông qua lệnh thoại. Động thái táo bạo này của DT khẳng định ý định phát triển trong không gian nhà cung cấp điện thoại di động của họ và đồng thời cố gắng trở thành giao diện duy nhất của người tiêu dùng. Câu hỏi là liệu các thương hiệu (và nhà phát triển ứng dụng) có vui khi bị loại bỏ trung gian hay không và các mô hình tương tác thương hiệu mới sẽ xuất hiện như thế nào khi kết hợp với các trợ lý AI này.

Các nhà cung cấp Hệ thống hỗ trợ doanh nghiệp/Hệ thống hỗ trợ hoạt động (BSS/OSS) đã bắt đầu tích hợp GenAI vào các giải pháp phần mềm của họ. Ví dụ, Giải pháp GenAI Telco của Netcracker hướng đến việc kết nối an toàn GenAI với dữ liệu BSS/OSS của công ty viễn thông và dữ liệu viễn thông độc quyền khác. Amdocs cũng đã phát triển một nền tảng GenAI gốc của công ty viễn thông có tên là amAlz, nền tảng này cung cấp nền tảng cho các ứng dụng do GenAI cung cấp với bảo mật cấp doanh nghiệp. Nền tảng này tận dụng các LLM hiện có cũng như các bộ công cụ trường hợp sử dụng của Telco đã có từ trước, trong đó Telcos có thể lựa chọn các khả năng, tích hợp, đào tạo và quản trị cần thiết.

Ngoài ra, năm nhà khai thác đã chính thức ra mắt Liên minh AI công ty viễn thông toàn cầu (GTAA) trong MWC24, với mục tiêu phát triển LLM dành riêng cho các công ty viễn thông. Các mô hình này sẽ được đào tạo về kiến thức chuyên môn của viễn thông và hướng đến mục tiêu cải thiện hiệu suất, giảm chi phí và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm GenAI ra thị trường.

LLM viễn thông trước tiên sẽ tập trung vào việc phát triển trợ lý cho dịch vụ khách hàng, tận dụng lượng lớn các cuộc đối thoại với khách hàng mà các công ty viễn thông xử lý mỗi ngày. Điều này dựa trên niềm tin rằng các công ty viễn thông sở hữu những hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp của họ và có thể tận dụng dữ liệu độc quyền để điều chỉnh mô hình theo nhu cầu cụ thể của từng công ty.

Mặc dù có nhiều sự phấn khích về GenAI, nhưng rõ ràng là ngành công nghiệp viễn thông vẫn đang khám phá cách khai thác lợi ích của công nghệ này trong khi giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn. MWC nhấn mạnh nhu cầu phát triển một cách tiếp cận toàn diện và có trách nhiệm đối với AI trước khi mở rộng các sáng kiến.

Một hệ sinh thái thống nhất sẽ thúc đẩy đổi mới và mở khóa tăng trưởng

MWC vẫn là điểm kết nối có giá trị cho các đơn vị trong ngành khám phá các công nghệ, giải pháp và dịch vụ mới nhất nhằm thúc đẩy đổi mới công nghệ và mở rộng thị trường. Có lẽ ví dụ tốt nhất về xu hướng này là sáng kiến Cổng mở GSMA (GSMA Open Gateway).

GSMA Open Gateway đại diện cho sự thay đổi mô hình trong cách ngành viễn thông thiết kế và cung cấp dịch vụ trong thế giới kinh tế API. Đây là một khuôn khổ API mạng chung được thiết kế để cung cấp quyền truy cập phổ quát vào mạng của nhà điều hành cho các nhà phát triển. GSMA Open Gateway giúp các nhà phát triển và nhà cung cấp dịch vụ đám mây nâng cao và triển khai dịch vụ nhanh chóng trên khắp các mạng của nhà điều hành thông qua các điểm truy cập duy nhất vào nền tảng kết nối lớn nhất thế giới.

Kể từ khi ra mắt tại MWC23, 47 nhà mạng di động, đại diện cho 239 mạng di động và 65% kết nối trên toàn thế giới, đã đăng ký. Sáng kiến hợp tác này minh họa cho động thái của ngành hướng tới sự cởi mở và đổi mới chung để thúc đẩy tăng trưởng và thích ứng với các mô hình công nghệ mới.

Mats Granryd, Tổng giám đốc GSMA cho biết: “Chúng tôi đã bắt đầu xây dựng một hệ sinh thái thống nhất và mở khóa toàn bộ tiềm năng của mạng 5G. Điều này đã đạt đến đỉnh cao trong sự ra đời của một kỷ nguyên API mới. Nhiệm vụ chung của chúng tôi cho năm 2024 là nuôi dưỡng và phát triển cơ hội này và cung cấp quyền truy cập phổ biến cho các nhà phát triển doanh nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ đám mây, để họ có thể làm những gì họ làm tốt nhất, đó là ra mắt các dịch vụ mới mang tính đột phá có thể tối đa hóa lợi ích của mạng 5G”.

Tất cả các bên tham gia đều có vai trò trong chuỗi giá trị kết nối

MWC cũng giới thiệu cách các công ty kết nối lớn đang đa dạng hóa các khoản đầu tư vượt ra ngoài lĩnh vực cốt lõi truyền thống, phá vỡ chuỗi giá trị thông thường. Ví dụ, các nhà sản xuất chip đang đi đầu trong lĩnh vực truyền thông vệ tinh và tích hợp không dây với AI, với các công ty như Qualcomm và MediaTek, trình diễn cách AI tạo sinh được sử dụng trên phần cứng di động để cho phép truy vấn theo yêu cầu cho các thiết bị cá nhân.

Trong khi đó, các nhà khai thác, nhà cung cấp thiết bị mạng và nhà cung cấp dịch vụ đám mây đang tìm cách sáng tạo để kiếm tiền từ mạng. Ví dụ, Ericsson và Telefonica đã thiết kế PoC để tiến hành phân chia mạng theo yêu cầu, trong khi Nokia và Dell Technologies hợp tác để khám phá phân chia mạng riêng. Microsoft cũng đã chứng minh cách thức hiện đại hóa và kiếm tiền từ mạng thông qua giải pháp Azure for Operators, và ZTE và Red Hat đang hợp tác để hiện đại hóa khả năng mạng trong 5GSA.

Kiếm tiền từ 5G, mạng không dây trên bề mặt trái đất (NTN) và truy cập không dây cố định (FWA) đều là những chủ đề nóng tại MWC2024, nhưng triển vọng tăng trưởng tiếp theo của các công ty viễn thông vẫn chưa rõ ràng. Ngoài sáng kiến Open Gateway, sự kiện này cũng giới thiệu những tiến bộ trong lĩnh vực vệ tinh và NTN và tăng cường tích hợp với cơ sở hạ tầng hiện có; tuy nhiên vẫn còn các thách thức về quy định và kỹ thuật. Với việc cắt lớp theo yêu cầu, mạng riêng, FWA và các dịch vụ công nghiệp được thiết kế riêng đóng vai trò trung tâm - Các nhà lãnh đạo ngành đang tích cực tìm kiếm quan hệ đối tác và các dịch vụ có giá trị gia tăng để tối ưu hóa việc tạo ra doanh thu từ các mạng tốc độ cao, độ trễ thấp.

OpenRAN chỉ là vấn đề thời gian - và đầu tư

MWC đã giới thiệu khả năng tiềm tàng của các mạng tự động, điện toán đám mây và khả năng biên với AI trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau để đạt được OpenRAN.

Trong khi 84% các công ty viễn thông đã đạt được một số quyền tự chủ về mạng, thì vẫn có mong muốn ngày càng tăng để nâng cao hơn nữa, đặc biệt là bằng cách tích hợp các khả năng AI. Dựa trên sự hiện diện tại sự kiện năm nay, rõ ràng là các nhà cung cấp thiết bị mạng, như Rakuten Symphony, Ericsson, HPE và Samsung, đã tái khẳng định ưu tiên triển khai các công nghệ O-RAN của họ. Chỉ còn là vấn đề thời gian - và đầu tư - trước khi ngành công nghiệp có thể tiến triển ở quy mô lớn.

Tính bền vững xã hội chuyển sang vị trí trọng tâm

Về mặt môi trường, MWC tiếp tục củng cố các cuộc thảo luận về hiệu quả mạng lưới và các cam kết mới để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không. Đối với thế hệ mạng di động tiếp theo, tính bền vững được lên kế hoạch là một phần không thể thiếu. Trọng tâm hiện nay là các giải pháp và thiết bị kỹ thuật số bền vững hơn, vật liệu tái chế và các giải pháp mô-đun khác ngoài hiệu quả năng lượng - chứng minh rằng tính bền vững đang trở thành một chủ đề và những cải tiến mới đang tiếp tục được khám phá trong toàn bộ chuỗi cung ứng của ngành viễn thông.

Nhu cầu về một phương pháp chuẩn hóa để ghi nhận các khoản đầu tư của nhà điều hành cho quá trình chuyển đổi sang phát thải ròng bằng 0 cũng đã được giải quyết. Đồng thời, trong khi ngành công nghiệp di động chuyển sang phân tích dữ liệu lớn và AI, khoảng cách sử dụng kỹ thuật số - đặc biệt là với kiến thức truyền thông, kỹ năng số, an ninh mạng, khả năng truy cập và khả năng chi trả của điện thoại di động trên toàn cầu - sẽ tăng lên nếu không được giải quyết ngay lập tức.

An ninh số đang nhận được sự quan tâm ngày càng tăng

Mạng đã trở nên mở hơn, thế giới đã trở nên kết nối hơn và bối cảnh chính trị đã trở nên khó lường hơn. Trong bối cảnh này, an ninh nổi lên như một ưu tiên hàng đầu trong ngành viễn thông. Để vượt qua những thách thức trong toàn ngành đòi hỏi phải cùng nhau làm việc - để đổi mới, tiến bộ, mở rộng quy mô và duy trì.

Ngoài việc tập trung vào bảo mật trong mọi khía cạnh của hoạt động viễn thông, nhiều nhà khai thác và nhà cung cấp đã ra mắt hoặc giới thiệu các sản phẩm bảo mật chuyên dụng. Ví dụ, Deutsche Telekom đã công bố rằng bắt đầu từ năm 2025, họ sẽ cung cấp các sản phẩm bảo mật dựa trên mạng mới “Magenta Security on Net”. Palo Alto Networks cũng đã ra mắt một bộ dịch vụ bảo mật 5G hợp tác với một số đối tác 5G.

Mỗi thế hệ công nghệ di động mới đều mang lại nhiều hơn: Nhiều dữ liệu hơn. Nhiều thiết bị hơn. Hiệu quả hơn. Nhưng đã đến lúc mở rộng tầm nhìn của chúng ta về công nghệ mạng – không chỉ tập trung vào những gì nó mang lại ngày hôm nay mà còn vào những gì chúng ta có thể xây dựng với nó vào ngày mai. Có thể nói “Ngành viễn thông đang trải qua một mùa xuân mới, với các khoản đầu tư mới vào công nghệ mạng và nhận thức mạnh mẽ về sức mạnh của Dữ liệu và AI. Cả hai chuyển đổi đều cần thiết và chúng đi cùng nhau – Dữ liệu và AI là một công cụ mạnh mẽ giúp cung cấp dịch vụ chất lượng, doanh thu cao hơn và chi phí thấp hơn, tất cả đều cần thiết trong mạng 5G và cáp quang mới”. Do vậy, các công ty viễn thông cần suy nghĩ khác biệt, kết hợp sức mạnh của các mạng lưới và dịch vụ tiên tiến hiện nay với các công nghệ hỗ trợ như đám mây và AI, để giúp các tổ chức xây dựng thói quen và thực hành mới nhằm mang lại sự đổi mới liên tục và mở ra giá trị.

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.gsma.com/solutions-and-impact/gsma-open- gateway

2. https://www.capgemini.com/insights/

(Bài viết đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 10 tháng 10/2024)